Welke hormonen spelen een rol bij je cyclus?
Je menstruatiecyclus wordt geregeld door een samenspel aan hormonen. Dit vindt plaats via de HPG-as of voortplanings-as (hypothalamus-hypofyse-eierstok as). Dit is een complex geheel die we graag versimpeld aan je uit willen leggen. Als je je cyclus kent, kun je daar namelijk je voordeel uit halen!
Jouw cyclus
In jouw cyclus spelen vier hormonen de hoofdrol en één hormoon een bijrol. Elk hormoon heeft een andere functie en een ander effect op je lichaam en gemoedstoestand. Daarom voel jij je in elke fase van je cyclus anders en kan je stemming wisselen. In de afbeelding kun je het samenspel van je hormonen tijdens je cyclus goed zien, inclusief welk ‘seizoen’ en stemming bij elke fase hoort. In de afbeelding gaan we uit van een gemiddelde cyclus van 28 dagen. Een “normale” cyclus kan schommelen tussen de 25 en 32 dagen. Heb je een langere cyclus dan loopt het samenspel van je hormonen niet helemaal soepel. Je folliculaire fase is langer (het duurt langer voordat er een eicel rijpt) en je is ovulatie later. Je ovulatie vindt namelijk zo’n 14 dagen vóór je menstruatie plaats.
Oestrogeen
Oestrogeen is het vrouwelijke geslachtshormoon. Het wordt in je eierstokken geproduceerd en heeft een belangrijke rol bij de ontwikkeling van je vrouwelijke geslachtskenmerken, je menstruatiecyclus en een zwangerschap. Het zorgt ervoor dat je baarmoederslijmvlies dikker wordt zodat een innesteling kan plaatsvinden. Daarnaast reguleert oestrogeen je bloeddruk en cholesterol levels. Oestrogeen is tijdens de menstruatie laag, stijgt tijdens de folliculaire fase, piekt tijdens de ovulatie en daalt weer langzaam in de luteale fase richting je menstruatie. Oestrogeen zorgt voor een goede stemming, betere weerbaarheid tegen stress en geeft energie. Hierdoor voel je je in de folliculaire fase steeds beter en rondom je ovulatie op je best.
Progesteron
Progesteron is laag tijdens de menstruatie en folliculaire fase, stijgt vanaf de ovulatie en is op z’n hoogst in de luteale fase. Progesteron werkt het tegenovergesteld van oestrogeen. Het zorgt ervoor dat je meer introspectief wordt, thuis wil blijven, vermoeider bent en eetbuien kan hebben. Je humeur kan omslaan en je kan je neerslachtig voelen, zeker wanneer oestrogeen tegelijkertijd aan het eind van je cyclus ook daalt.
Follikel Stimulerend Hormoon (FSH)
Het hormoon FSH zorgt ervoor dat de follikels in de eierstokken kunnen groeien. FSH piekt tijdens de ovulatie en daalt dan weer. Als er aan het einde van de cyclus geen bevruchting is geweest, zakken de oestrogeen en progesteron levels, wat de aanmaak van FSH stimuleert zodat er een nieuwe cyclus van start kan.
Luteïniserend hormoon (LH)
Wanneer de hoeveelheid oestrogeen in je bloed een bepaalde grenswaarde heeft bereikt, gaat de hypofyse het LH hormoon afgeven. Dit hormoon zorgt ervoor dat de follikel barst en de eicel vrijkomt: de eisprong of ovulatie. De follikel die de eicel heeft afgegeven, verandert onder invloed van LH in het gele lichaam. Het gele lichaam maakt vervolgens weer oestrogeen en progesteron aan.
Testosteron
Testosteron heeft eigenlijk geen invloed op het beloop van de menstruatiecyclus, maar wordt rondom de ovulatie wel aangemaakt. Testosteron stimuleert het libido, wat evolutionair gezien natuurlijk heel slim is dat dit piekt tijdens de ovulatie, want dan is de kans groter op voortplanting.
Geldt dit voor iedereen?
Iedere vrouw heeft een andere gevoeligheid voor de verschillende hormonen. Bovenstaande is dan ook een ‘gemiddelde’, waar niet alle vrouwen zich even goed in kunnen vinden. Natuurlijk beïnvloeden ook het eetpatroon, stress, gezondheid, beweging en ervaringen op het werk en in het privéleven hoe je je van week tot week voelt.
Bronnen:
